Afryka to kontynent o niezwykle zróżnicowanych warunkach klimatycznych. Temperatury wahają się tu znacząco w zależności od regionu i pory roku. Większość obszarów doświadcza średnich temperatur między 20°C a 28°C. Sahara może zaskoczyć ekstremalnymi upałami sięgającymi nawet 57°C, podczas gdy w Maroku temperatura potrafi spaść poniżej 4°C. Na południu kontynentu, szczególnie w RPA, panuje łagodniejszy klimat z wyraźnym podziałem na pory roku.
Najważniejsze informacje:- Dominują klimaty gorące i bardzo gorące
- Średnia temperatura w większości regionów: 20-28°C
- Rekordowe upały na Saharze sięgają 57°C
- W Mali w 2024 odnotowano temperaturę 48,5°C
- RPA cechuje się umiarkowanym klimatem (8-27°C)
- Występują cztery główne strefy klimatyczne: równikowa, podrównikowa, zwrotnikowa i podzwrotnikowa
Strefy klimatyczne i temperatury w Afryce
Na obszarze Afryki występują cztery główne strefy klimatyczne, które bezpośrednio wpływają na temperaturę w Afryce. Strefa równikowa cechuje się wysoką wilgotnością i stałymi temperaturami przez cały rok. Klimat Afryki w strefie podrównikowej charakteryzuje się już większymi wahaniami dobowymi.
Średnia temperatura w Afryce waha się znacząco w zależności od położenia geograficznego. W strefie zwrotnikowej dominuje gorący i suchy klimat pustynny. Strefa podzwrotnikowa oferuje bardziej umiarkowane warunki pogodowe.
| Strefa klimatyczna | Średnia temperatura roczna |
|---|---|
| Równikowa | 24-28°C |
| Podrównikowa | 20-26°C |
| Zwrotnikowa | 28-36°C |
| Podzwrotnikowa | 16-24°C |
Ekstremalne temperatury na Saharze
Na Saharze odnotowano jedne z najwyższych temperatur w Afryce, sięgające nawet 57°C. Takie ekstremalne upały w Afryce występują szczególnie w okresie od czerwca do sierpnia.
W nocy temperatura na pustyni może spaść nawet do 12°C. Te ekstremalne wahania temperatury stanowią wyzwanie dla lokalnych ekosystemów.
Wysokie temperatury znacząco wpływają na życie mieszkańców regionu. Większość aktywności jest prowadzona wcześnie rano lub późnym wieczorem. Tradycyjne budownictwo zostało dostosowane do ekstremalnych warunków klimatycznych.
Temperatury w strefie równikowej
Strefa równikowa Afryki charakteryzuje się stałymi, wysokimi temperaturami przez cały rok. Pogoda w Afryce równikowej rzadko przynosi znaczące wahania temperatur. Średnia dobowa oscyluje wokół 26°C.
Wilgotność powietrza w tej strefie często przekracza 80%. Temperatura rzadko spada poniżej 20°C. Amplituda dobowa jest niewielka i wynosi zazwyczaj 5-8°C.
- Demokratyczna Republika Konga: 24-30°C
- Uganda: 22-28°C
- Gabon: 23-29°C
- Kongo: 24-30°C
- Gwinea Równikowa: 23-28°C
Wpływ pory roku na temperatury
Pora deszczowa przynosi nieznaczne obniżenie temperatur. Zwiększona wilgotność powietrza sprawia, że odczuwalna temperatura może być wyższa.
W porze suchej temperatury osiągają najwyższe wartości. Brak zachmurzenia sprzyja szybkiemu nagrzewaniu się powietrza.
Przejścia między porami roku są płynne. Zmiany temperatur następują stopniowo.
Różnice temperatur w regionie Sahelu
Region Sahelu doświadcza ekstremalnych wahań temperatur w ciągu roku. W 2024 roku w Mali zarejestrowano rekordową temperaturę 48,5°C. Strefa ta stanowi obszar przejściowy między Saharą a sawanną.
W porze deszczowej temperatury są niższe i bardziej stabilne. Nocne temperatury mogą spadać do 15°C. Region doświadcza silnych kontrastów termicznych.
Zmiany klimatyczne powodują coraz częstsze występowanie ekstremalnych temperatur. Prognozy wskazują na dalszy wzrost średnich temperatur w regionie.
Temperatury w południowej części kontynentu
Republika Południowej Afryki cieszy się bardziej umiarkowanym klimatem. W regionie występują wyraźne pory roku z większymi wahaniami temperatur.
Okoliczne kraje charakteryzują się podobnym profilem temperaturowym. Wpływ wysokości nad poziomem morza jest szczególnie widoczny w obszarach górskich.
| Region | Temperatura zimowa | Temperatura letnia |
|---|---|---|
| Wybrzeże RPA | 8-17°C | 16-27°C |
| Wyżyny Zimbabwe | 10-20°C | 18-28°C |
| Namibia | 12-22°C | 20-35°C |
Wpływ wysokości na temperatury w górach Atlas
W górach Atlas temperatura spada średnio o 0,6°C na każde 100 metrów wysokości. Na szczytach temperatura może spadać poniżej 0°C.
Najwyższe partie gór mogą być pokryte śniegiem zimą. Temperatura w dolinach jest zazwyczaj o 10-15°C wyższa niż na szczytach.
Góry Atlas tworzą unikalny mikroklimat w regionie. Występują tu zjawiska typowe dla klimatu górskiego, jak inwersja temperatur. Wysokość nad poziomem morza ma kluczowy wpływ na rozkład temperatur.
Temperatury na wybrzeżach Afryki
Oceany mają znaczący wpływ na temperatury wybrzeży kontynentu. Prądy morskie mogą zarówno ochładzać, jak i ocieplać przybrzeżne obszary.
Wybrzeże Morza Śródziemnego charakteryzuje się łagodniejszym klimatem. Na wybrzeżu atlantyckim temperatury są bardziej zróżnicowane.
Wschodni brzeg Afryki pozostaje pod wpływem Oceanu Indyjskiego. Monsun wpływa na sezonowe zmiany temperatur.
- Aleksandria (Egipt): 14-30°C
- Dakar (Senegal): 20-28°C
- Mombasa (Kenia): 22-30°C
- Kapsztad (RPA): 12-26°C
Co warto wiedzieć o temperaturach na kontynencie afrykańskim
Temperatura w Afryce jest niezwykle zróżnicowana i waha się od -4°C w górach Atlas do rekordowych 57°C na Saharze. Kontynent podzielony jest na cztery główne strefy klimatyczne, które determinują lokalne warunki pogodowe.
Najbardziej ekstremalne upały w Afryce występują w rejonie Sahary i Sahelu, gdzie w 2024 roku odnotowano temperaturę 48,5°C. Strefa równikowa charakteryzuje się stabilnymi temperaturami przez cały rok, oscylującymi wokół 26°C, podczas gdy południe kontynentu doświadcza wyraźnych pór roku.
Klimat Afryki jest mocno kształtowany przez oceany i ukształtowanie terenu. Wybrzeża cieszą się łagodniejszymi temperaturami dzięki wpływowi prądów morskich, natomiast obszary górskie, takie jak Atlas, tworzą unikalne mikroklimaty z temperaturami spadającymi wraz z wysokością.
